Het kasteel de Merode bevindt zich op de plaats van een oudere waterburcht, die waarschijnlijk in de 14de eeuw werd gebouwd.
De laatste erfdochter van de oorspronkelijke kasteelbewoners huwde ridder Godevaart van Montenaken, meier van Tienen. De burcht was intussen geëvolueerd tot een renaissanceslot met ophaalbrug, torentjes en een neerhof en bekend als het Hof van Montenaken. Daarna kwam het kasteel in handen van de familie de Rubempré die in 1581 de erfelijke titel kregen van opperjachtmeester van Brabant en in 1686 zelf prins van Rubempré en Everberg. Rond 1700 kwam het kasteel in bezit van de familie de Mérode.
In 1765 bouwde architect F. Neuville het huidige kasteel. Hij vormde het U-vormig kasteel om tot een classicistisch gebouw in Lodewijk XVI-stijl. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1944, had veldmaarschalk Montgomery zijn hoofdkwartier in het kasteel en bereidde van hieruit de slag bij Arnhem voor. Het kasteel de Merode is nog steeds eigendom van deze gelijknamige adelijke familie.